BUDOWA KOSMETYKU

Substancje bazowe

Ich ilość w kosmetyku jest zazwyczaj największa i stanowią fundament preparatu, decydując o szybkości wchłaniania składników aktywnych. Do najczęściej używanych zalicza się tu alkohol, surowiec tłuszczowy oraz prawie zawsze wodę  (INCI: Aqua). Jednakże nie jest to zwykła kranówka, lecz czysta pod względem mikrobiologicznym i chemicznym, demineralizowana, pozbawiona wirusów czy grzybów woda.

W substancjach bazowych alkohol to najczęściej etanol (INCI: Alcohol) lub izopropanol (INCI: Isopropyl Alcohol). Łatwo mieszają się z wodą i stanowią dobry rozpuszczalnik dla niektórych surowców, np. ziół. Jeśli alkohol znajduje się na pierwszych miejscach w składzie kosmetyku, może on także pełnić funkcję konserwantu.

Surowce tłuszczowe to najczęściej oleje, tłuszcze i ich pochodne. Oprócz fazy olejowej są one emolientami i substancjami, które po odparowaniu wody z powierzchni skóry, utrzymują ją nawilżoną i odżywioną. Tłuszcze są także rozpuszczalnikiem dla wielu składników oraz pełnią rolę nośnika substancji aktywnych. Zaliczymy tu np. olej z pestek dyni (INCI: Cucurbita Pepo Seed Oil).

Substancje pomocnicze to nic innego jak emulgatory i zagęstniki. Odpowiadają one za połączenie fazy wodnej i tłuszczowej w jedną całość, nadając stabilność mieszaninie oraz umożliwiają przyjęcie przez preparat pożądanej gęstości. Grupa związków należących do tej kategorii jest bardzo obszerna i składniki dobiera się indywidualnie do każdego kosmetyku. Do emulgatorów należą m.in.: INCI: Butylene Glycol Cocoate, INCI: Glyceryl Stearate, a do modyfikatorów gęstości zaliczymy np.: gumę ksantanową (INCI: Xantan Gum) czy karbomer (INCI: Carbomer).

To, co najczęściej wyróżnia kosmetyki i decyduje o ich zakupie lub eliminacji, to składniki aktywne. Są to substancje, które w aktywny sposób działają na skórę, poprawiając jej kondycję, regulując wydzielanie sebum czy działając m.in. przeciwstarzeniowo. Można tutaj zaliczyć witaminy, ekstrakty roślinne, flawonoidy czy nawet fizyczne filtry przeciwsłoneczne, które odbijają promienie ultrafioletowe, chroniąc skórę przed poparzeniem. Zaliczymy tu np.: wyciąg z chmielu (INCI: Humulus Lupulus Extract), kłącze ruszczyka (INCI: Ruscus Aculeatus Root Extract) czy dwutlenek tytanu (INCI: Titanium Dioxide).

Substancje, które najczęściej zajmują ostatnie miejsca to konserwanty, substancje zapachowe i barwniki. Te pierwsze zabezpieczają kosmetyk przed rozwojem drobnoustrojów. Ich obecność jest ściśle regulowana zapisami prawnymi i stosuje się je zgodnie z obowiązującymi limitami. Np.: alkohol benzylowy (INCI: Benzyl Alcohol – prócz roli konserwantu jest on substancją zapachową, rozpuszczalnikiem i regulatorem lepkości). Naturalnymi konserwantami mogą zostać olejki eteryczne, np. z liści drzewa herbacianego (INCI: Melaleuca Alternifolia Leaf Oil), jednakże są one bardzo alergenne.

Substancje zapachowe w kremie są zazwyczaj gotową mieszaniną i występują pod nazwą INCI: Parfum. Niestety, niektóre zapachy mają tendencję do wywołania kontaktowych uczuleń, stąd Komisja Europejska stworzyła specjalną listę 26 składników o uczulającym potencjale. Jeśli ich stężenie jest większe od 0,001% w preparatach niespłukiwalnych (np. krem) i 0,01% w spłukiwalnych (np. żel do mycia), muszą się one znaleźć w składzie kosmetyku. Są to np.: limonen (INCI: Limonene) czy geraniol (INCI: Geraniol).

Barwniki nie występują w każdym kosmetyku, są jedynie w tych, które nadają kosmetykowi innego koloru jak biały bądź służą do barwienia włosów, skóry lub paznokci. Ich nazwy zaczynają się od skrótu CI – Colour Index, po którym następuje ciąg cyfr, identyfikujący dany barwnik. Np.: CI 12370 to pigment czerwony.